Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι ένας τύπος καρκίνου με αρκετά επιθετική συμπεριφορά που ωστόσο με την εξέλιξη και τον εμπλουτισμό των θεραπευτικών επιλογών και τεχνικών έχει μια αρκετά καλύτερη πρόγνωση σε σχέση με μερικά χρόνια πριν.
Επιδημιολογία
Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι παγκοσμίως ο 8ος συχνότερος καρκίνος σε άνδρες και γυναίκες σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας(WHO). Η εμφάνιση της ασθένειας πριν από την ηλικία των 45 είναι σπάνια, ενώ προοδευτικά με την αύξηση της ηλικίας έχουμε και αύξηση της επίπτωσης της νόσου. Η επίπτωση της νόσου είναι ελαφρώς μεγαλύτερη στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες.
Παράγοντες Κινδύνου
Στους τεκμηριωμένους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του παγκρέατος συμπεριλαμβάνονται αρχικά η παρουσία μεταλλάξεων σε συγκεκριμένα γονίδια που ερμηνεύεται ως παρουσία κάποιου συγκεκριμένου κληρονομικού συνδρόμου. Η παρουσία μιας τέτοιας μετάλλαξης συνήθως συνοδεύεται και από την παρουσία και άλλων περιστατικών καρκίνου στην οικογένεια είτε παγκρέατος είτε άλλου τύπου καρκίνου. Επιπλέον άλλοι παράγοντες που τεκμηριωμένα μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος είναι το κάπνισμα, το αυξημένο σωματικό βάρος και η έλλειψη σωματικής άσκησης, η παρουσία παγκρεατικών κύστεων και η χρόνια παγκρεατίτιδα (χρόνια φλεγμονή του οργάνου).
Συμπτώματα και διάγνωση
Σε αρκετές περιπτώσεις, η διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος μπορεί να είναι ένα τυχαίο εύρημα στο πλαίσιο διαγνωστικών απεικονιστικών εξετάσεων, χωρίς προηγουμένως να έχει δώσει κάποιο συγκεκριμένο σύμπτωμα. Σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί από τα πρώτα συμπτώματα να είναι ο πόνος στο άνω μέρος της κοιλιακής χώρας, ή η εμφάνιση ίκτερου ή η απώλεια σωματικού βάρους συνοδευόμενη από αδικαιολόγητη ανορεξία.
Αντιμετώπιση και θεραπευτικές επιλογές
Η αντιμετώπιση του καρκίνου του παγκρέατος είναι διαφορετική σε περίπτωση που η νόσος είναι περιορισμένη στο όργανο και σε περίπτωση που η νόσος έχει επεκταθεί αρκετά τοπικά ή έχει προχωρήσει και σε άλλα όργανα.
Στην πρώτη περίπτωση όπου η νόσος είναι περιορισμένη στο όργανο θεμέλιος λίθος της αντιμετώπισης είναι η χειρουργική παρέμβαση συνοδευόμενη από επικουρική χρήση χημειοθεραπείας. Σε αυτή την περίπτωση, ο σκοπός των θεραπευτικών παρεμβάσεων είναι η ίαση του/της ασθενούς.
Στη δεύτερη περίπτωση η χειρουργική παρέμβαση δεν έχει ρόλο και οι θεραπευτικές παρεμβάσεις περιορίζονται στη χρήση χημειοθεραπείας. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο σκοπός των θεραπευτικών παρεμβάσεων είναι η επιμήκυνση της επιβίωσης και η εξασφάλιση μιας καλής ποιότητας ζωής.
Η ανοσοθεραπεία έως τώρα έχει περιορισμένο ρόλο στους ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος και συγκεκριμένα μόνο σε ειδικές ομάδες ασθενών και ως 2η ή 3η γραμμή θεραπείας.
Σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω περιπτώσεις σημαντικό κομμάτι της θεραπευτικής αντιμετώπισης των ασθενών αποτελεί η διατροφολογική εκτίμηση και η ρύθμιση συμπτωμάτων όπως ο πόνος, καθώς η απώλεια βάρους και ο πόνος αποτελούν συχνά συμπτώματα των ασθενών με καρκίνο του παγκρέατος.
Πρόγνωση
Δυστυχώς, ο καρκίνος του παγκρέατος είναι από τους τύπους καρκίνου με αρκετά επιθετική συμπεριφορά και με τάση αρκετά μεγάλη στο να υποτροπιάζει με αποτέλεσμα να κάνει και την πρόγνωση του πιο φτωχή σε σχέση με άλλους τύπους καρκίνου. Σημαντικό σημείο που μπορεί να καθορίσει σημαντικά και την πρόγνωση είναι το στάδιο της νόσου κατά τη στιγμή της διάγνωσης καθώς η διάγνωση σε ένα στάδιο που η νόσος είναι περιορισμένη στο πάγκρεας μπορεί να αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες της ίασης και να μιλάμε για μια αρκετά καλή πρόγνωση.
Νικόλαος Μητσιμπόνας
Παθολόγος-Ογκολόγος, MD
Συνεργάτης ΔΘΚΑ ΥΓΕΙΑ / Συνεργάτης Κλινική ΜΗΤΕΡΑ / Συνεργάτης Κλινική ΡΕΑ
Ειδ. Marien Hospital Düsseldorf Heinrich-Heine-Universität Düsseldorf
Clinical Fellow The Cristie Hospital NHS Foundation Trust Manchester, UK
